[2012] Synchrodogs - Ukraina (autorskie #VI)

„Ukraina” to drugi, po "Misha Koptev", bliski dokumentowi projekt autorstwa Synchrodogs. Fotografie powstały w latach 2011 -2012. To wyjątkowy czas w dziejach niepodległej Ukrainy: zaraz po przełomowym roku 2010, kiedy to wyborach prezydenckich wygrywa Wiktor Janukowycz, a premier Julia Tymoszenko podaje się do dymisji - te zmiany na szczycie władzy definitywnie kończą okres Pomarańczowej Rewolucji*, a przed rokiem 2013 kiedy to w wyniki odrzucenia przez prezydenta Wiktora Janukowycza podpisania umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską rozpoczynają się protesty znane pod hasłem „Euromajdanu”. Brutalne ich stłumienie kończy się obaleniem najpierw rządu premiera Mykoły Azarowa (28 stycznia 2014) a potem ucieczka prezydenta Wiktora Janukowycza do Rosji ( 21 lutego 2014). To niestety nie jedyne dramatyczne wydarzenia na ukrainie tego roku: W pierwszych dniach marca 2014 nastąpiła aneksja Krymu przez Federacje Rosyjską oraz inspirowana i wspierana przez Rosję separatystyczna wojna w Donieckim Zagłębiu Węglowym.

Wybory prezydenckie 2010 wygrał nieznaczna większością głosów, a co ważniejsze przy bardzo wyraźnym podziale preferencji wyborczych wschód- zachód Wiktor Janukowycz – stronnik Rosji, Zachodnia Ukraina, skąd pochodzą oboje członkowie duety Synchrodogs lat 2011- 2012 jest więc w defensywie politycznej – pełne proeuropejskich i wolnościowych nadziei czasach Pomarańczowej Rewolucji się definitywnie zakończyły. W takich właśnie okolicznościach społeczno-politycznych osadzone są portrety składające się na cykl „Ukraina”. Według samych autorów kluczem doboru były mikrohistorie ich bohaterów1. Nie znajdziemy tu bezpośrednich odwołań do tematów ogólnopaństwowych.

Synchrodogs nie porzucili swoich ulubionych narzędzi i dokumentalny projekt stworzyli za pomocą analogowej fotografii małoobrazkowej, z użyciem światła błyskowego. Niestety nie udało mi się ustalić czy cykl miał premierę formie wystawy, czy na na publikacjach na portalach internetowych się zakończyło.

Większość kadrów to stateczne, centralne kompozycje. Zwykle bohater fotografii patrzy wprost w obiektyw. Nie-studyjne tło, wnętrze lub plener, zdaje się być naturalnym otoczeniem portretowanej osoby, lub miejscem jakoś z nią związanym. Mamy tu do czynienia ze zróżnicowaniem kadrów – od bliskich portretów po takie w planie amerykańskim do pełnych postaci fotografowanych w stylu „Straight-Up” 2. Straight-up zwykle przedstawia pełną postać - od stóp do głów, sfotografowaną na ulicy, prezentująca wyróżniający się styl, często uzupełniony o krótki podpis w formie pytania i odpowiedzi definiujące kim są, co lubią a czego nie. Fotografie taką zapoczątkował Terry Jones, twórca magazynu i-D, który powstał jeszcze w latach 80 i do tej pory stanowi trzon Londyńskiego nurtu fotografii mody, sztuki. Buł inspiracja do powstanie kolejnych podobnych magazynów, na przykład Dazed & Confused czy Hunger. Na łamach wszyskich trzech Synchrodogs publikowali , często premierowo, [potrzebny przypis] swoje projekty i doczekali się analiz i recenzji.

W fotografii nie dokumentalnej podobnym stylem posługuje się na przykład Rafał MIlach (projekt „the winners”). Można zaryzykować stwierdzenie, że "Straight-Up" to podstawowa forma portretu w  nurcie tak zwanego "Nowego Dokumentu" *.

Spokojna kolorystyka i prostota niektórych kadrów odbiega od kontrastowego, kolażowego i bizantyjskiego stylu Synchrodogs. Można tu znaleźć nie tylko podobieństwa do „Nowego Dokumentu” czy nawet klasycznego już w projektach dokumentalnych klucza typologicznego. Nie znaczy, że brakuje tu (...) 

   

 

    

 

 

...

Skupiają się na surowym i aborygeńskim obrazie ukrainy. Wybór zdjęć na stronie artystów jest o wile szerszy niż ten, który premierowo ukazał się razem z wywiadem w angielskim magazynie HUNGER nr 8 ( wydanie internetowe - 28 kwietnia 2015). Proporcjonalnie mniej jest w tym szerszym wyborze nagości i ostentacyjnej dziwności.

cdn.

Konkretnym zdjęciom nie towarzyszy żaden podpis, ale wyjątkowo mamy tu dość obszerny tekst wstępny. Napisany już dużo poźniej niż powstały zdjęcia – w roku 2015. Z tekstu tego dowiadujemy się, że jest to obraz kraju ojczystego fotografów, jednego z największych w Europie, ale nadal na uboczu. Kraju w powolnego i spokojnego, w którym ludzie prowadzą zwykłe życie. Angielskie określenie „ordinary” pojawia się aż dwa razy w tekście. Za to Ukraina opisywana jest za pomocą kolejnych antynomii: nowoczesne społeczeństwo versus postsowieckość. Wojna na wschodzie nie przerwała i nie zmieniła codziennych żyć Ukraińców, ale zachwiał poczucie pewności i ciągłości tworząc pustkę zamiast niepodległego państwa. Ostatni akapit powtarza antynomię dotyczące geograficznego położenia Ukrainy a jej sytuacji politycznej oraz podkreśla napięcie powstające w obywatelach, którzy sami będąc w sytuacji bez wyjścia muszą żyć bez poczucia pewności a jednocześnie nie mogą tracić wiary w czasach, gdy ich ojczyzna przechodzi okres formacyjny.

(...)

cdn.  

- - - 

Przypisy:

1) http://www.hungertv.com/feature/synchrodogs/:

it captures small stories, like a woman placing a magazine ad “looking for a friend”; a 50-year-old gay man who’s still hiding from his mother; a naked young girl one hour before her university entrance exam — they all make one big story for us.

2) Straight-Up typically captures a head-to-toe portrait of someone street cast with great personal style, often accompanied by a short question-and-answer defining their life, likes and dislikes 

3) Nowy Dokument: